Business Management - Functions of Management

Business Management - Functions of Management व्यवस्थापनाची कार्ये ही व्यवस्थापन प्रक्रियेत महत्त्वपूर्ण घटक आहेत. खालीलप्रमाणे व्यवस्थापनाची प्रमुख कार्ये आहेत:

1. **नियोजन (Planning)**:

   - **उद्दिष्टे ठरवणे**: संस्थेच्या दीर्घकालीन आणि अल्पकालीन उद्दिष्टांचे निर्धारण करणे.

   - **कृती योजना तयार करणे**: उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी विविध कार्यांची योजना बनवणे.

   - **साधनसंपत्तीचे व्यवस्थापन**: साधनसंपत्ती (मनुष्यबळ, वित्तीय संसाधने, सामग्री, तंत्रज्ञान) यांचा वापर कसा करायचा ते ठरवणे.

   - **अनुमान लावणे**: भविष्याच्या घटनांचा अंदाज घेणे आणि त्यानुसार कार्ययोजना बनवणे.

2. **संघटन (Organizing)**:

   - **संरचना बनवणे**: संस्थेच्या कार्यांची विभागणी करणे.

   - **जबाबदाऱ्या वाटणे**: कामांचे विभाग आणि जबाबदाऱ्या ठरवणे.

   - **संसाधनांचे वितरण**: संसाधनांचा योग्य वापर सुनिश्चित करणे.

   - **समन्वय साधणे**: विविध विभागांमध्ये समन्वय साधणे.

3. **नेतृत्व (Leading)**:

   - **प्रेरणा देणे**: कर्मचार्‍यांना प्रेरित करणे, त्यांना उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी प्रोत्साहित करणे.

   - **मार्गदर्शन करणे**: कर्मचार्‍यांना योग्य दिशेने मार्गदर्शन करणे.

   - **संवाद साधणे**: कर्मचार्‍यांशी संवाद साधणे, त्यांच्या अडचणी आणि समस्या जाणून घेणे.

   - **टीमवर्क वाढवणे**: एकत्रित काम करण्याची भावना वाढवणे.

4. **नियंत्रण (Controlling)**:

   - **कामाचे मापन करणे**: कार्यप्रदर्शनाचे मापन करणे आणि ते उद्दिष्टांशी तुलना करणे.

   - **तपासणी करणे**: कार्ये योग्य प्रकारे पार पाडली जात आहेत का ते पाहणे.

   - **सुधारणा सुचवणे**: कार्यक्षमता वाढवण्यासाठी आवश्यक सुधारणा सुचवणे.

   - **अहवाल तयार करणे**: कार्यप्रदर्शनाचे अहवाल तयार करणे आणि त्यावर आधारित निर्णय घेणे.

व्यवस्थापनाच्या या चार कार्यांमुळे संस्थेच्या उद्दिष्टांची पूर्तता अधिक सुलभ, संगठित आणि प्रभावीपणे केली जाऊ शकते. हे सर्व कार्ये परस्परावलंबी असून एकमेकांना पूरक आहेत.